Marco Visser - december 2022

Marco Visser - december 2022

Waar het verhaal van kerst ons raakt

‘Tegen de jongeren blijf ik zeggen: praten praten praten. Dat helpt écht. Deel je gevoelens. Laat het weten als het goed met je gaat en vertel het hun vooral ook als het even iets minder goed gaat. Want je bent niet alleen. Niet elke dag hoeft een tien te zijn. Niet alles wat je doet hoeft te lukken. Je hoeft niet altijd vrolijk te zijn. Soms is een dag gewoon minder leuk. Soms komt je verwachting niet uit. En dat is niet erg. Dat hebben we allemaal.’

Zo schreef nota bene koningin Máxima vorige maand nog in een open brief aan jongeren, namens de stichting Mind Us. Ik vond het een koninklijke brief. Een poging om jonge mensen die het moeilijk hebben, te begrijpen en te bereiken.

Schrikbarend ook wel dat het zo nodig is om te zeggen. Dat het leven niet perfect is. Dat het ploeteren is, aanrommelen, vallen en opstaan, verdriet ook. Als ik het zo schrijf, lijkt het een open deur. Maar dat is het dus niet, die deur zit dicht. We hebben de ervaring van het lijden achter slot en grendel gedaan, zo lijkt het, en een wereld gecreëerd waarin alles gelukt en geslaagd moet zijn. Dat geldt voor jongeren, maar laten we toegeven, voor ons allemaal. We houden het beeld op van een leven waarin we van alles genieten. Maar er komt altijd, voor iedereen, een keer een moment dat het een leugen blijkt te zijn. Mag dat dan gezegd worden? Of zijn we de taal daarvoor kwijtgeraakt?

Het kerstfeest heeft zo’n zelfde buitenkant. Het beeld van de reclame, de glans. Of hoe we in ieder geval graag zouden willen dat het was. En er is… het verhaal. Ik bedoel het kerstverhaal, waar toch eigenlijk helemaal niets glanzends aan is. Twee mensen voor wie geen plaats is, naar de marge geduwd. Twee mensen die een kind krijgen, maar het is een rommelig gebeuren met wat doeken en een voerbak. Het vertelt precies dat leven dat wij buiten de spotlights houden. De vluchtelingen, de armoede. Onze mislukkende, pijnlijke dingen. En, zegt het verhaal erbij, dit is het dus. Dit is hét. Hier en nergens anders gaat de hemel open. Hier worden wij gered.

Zo gezien is kerst een tegenverhaal. Een kritische stem in onze wereld van perfecte plaatjes. Maar vooral is het dichtbij. Barmhartig. Omdat we hier begrepen worden. Misschien kan het kerstfeest ons dan ook een beetje moed geven, de moed om onder ogen te zien. Misschien reikt het ons ook wel de taal aan om te zeggen wat er gezegd mag worden. Dat we marginaal zijn. Dat we eindeloos kwetsbaar zijn. Maar dan toch ook – zo wil het verhaal – oneindig geliefd.