Evert Jan de Wijer - oktober 2021

Aan de hand van Mozes

In mijn naïviteit leek het mij een goed idee om met de gemeente de wereld na Corona te betreden via het bijbelboek Jozua.

Naïef, vooral in die zin omdat ik meende dát we inderdaad een nieuwe tijd zouden betreden. Maar mogelijk ook wel daarom naïef omdat ik dacht dat het boek Jozua ons daarin wel een weg zou wijzen. Om met dat laatste te beginnen, ik had natuurlijk de waarschuwing van de wijze vertaler Robert Alter niet in de wind moeten slaan dat dit boek de lezer voor de eerste helft shockeert met gruwelijkheden en voor de andere helft uit verveling in slaap wiegt. Maar, zoals het me wel vaker overkomt als ik de woorden spel en de pen opneem, precies dit is het bijbels realisme waarbinnen zich ook ons leven van vandaag steeds weer afspeelt: na hevige gebeurtenissen herneemt zich weer het leven. Alsof er niets is gebeurd. Na Mozes komt Jozua die zich vooral bezig houdt met de organisatie van de samenleving. Hij is eerst en vooral de capabele manager. Het zou niet ondenkbaar zijn geweest als na kabinet Jozua 1, ook kabinet Jozua 2, 3 en 4 gevormd zou zijn. Met visie als een hinderlijke olifant in de kamer en nieuw leiderschap als iets van Goddank snel voorbijgaande aard.

Het eerste hoofdstuk ligt voor me. Daarin valt me op dat JHWH aan Jozua een aantal aanwijzingen geeft waarvan de belangrijkste niet meer weerklinkt in de mond van Jozua aan zijn manschappen. Natuurlijk, het land moet worden ingenomen. Je moet daarvoor sterk en standvastig zijn. Maar bovenal moet je dat doen met een boek waarvan je mond vol is. Een boek waarvan je niet links of rechts zal afwijken. Maar dat je overpeinzen zult dag en nacht. Als een boom, geplant aan waterstromen, al staat dat dan weer ergens anders in ons goede boek. Je zult dus het land opnieuw inrichten terwijl je niet uitgesproken raakt over de humaniteit van God en je daar niet links of rechts van zult afwijken. Daar zijn boeken van. De boeken van Mozes.

Hoe snel en hoe graag reduceren wij ons handelen tot wat strategisch is. Jozua zal daarin een ware meester blijken te zijn. Hoe snel vergeten wij dat werkelijk nieuw leiderschap daarin bestaat het boek van de menselijkheid van God en samenleving dag en nacht te overwegen totdat wij dat by heart kennen en van harte doen? Tot die tijd kunnen alleen de vijf boeken van Mozes ons kabinet vormen.